Hoe praat je met je kind over het coronavirus?

Het kan lastig zijn een kind het coronavirus uit te leggen. Je kunt het bijvoorbeeld op deze manier doen:

'Er zijn kleine beestjes, nog veel kleiner dan een zandkorrel, die je niet kunt zien en die een ‘virus’ worden genoemd. Sommige virussen kunnen mensen ziek maken. Er is nu een nieuw virus, dat het Corona virus heet. Dit kan mensen ook ziek maken. Meestal een soort verkoudheid, die vanzelf weer over gaat, maar soms erger – dat je koorts krijgt of erg moet hoesten. Dan moeten mensen soms naar het ziekenhuis, waar goed voor ze wordt gezorgd.

Als mensen erg oud zijn of als ze al andere ziektes hebben, kunnen ze er ook door dood gaan. Maar dat komt heel weinig voor.

Het virus kan van de een op de ander overspringen. Als een ziek iemand moet hoesten, komt er spuug op zijn handen. Als je dan een ander een hand geeft, kan die het virus ook krijgen. Daarom moet je proberen in de binnenkant van je arm te hoesten en vaak je handen te wassen. Ook andere kinderen moet je niet teveel aanraken. Dus nu liever geen spelletjes spelen, waarbij je tegen elkaar aan komt. Beter spelletjes doen via je telefoon of computer.’

Kinderen merken hoe volwassenen ongerust over iets praten dat wel erg moet zijn, omdat het overal gonst: via de televisie die aanstaat, via de iPad, via telefoon- of live gesprekken van volwassenen onderling. En zij zien en horen dat volwassenen gespannen zijn. Wanneer kinderen schrikken of ongerust zijn, kijken zij naar het gezicht van een vertrouwde volwassene. Wat dat gezicht uitstraalt, bepaalt of het kind angstig blijft of gerustgesteld wordt.

Je moet als ouder er op letten dat je je kind de kans geeft hun zorgen te uiten. Pas op voor ‘de wet van de dubbele bescherming’.

Kinderen kunnen heel goed aanvoelen dat bepaalde thema’s moeilijk zijn voor ouders en beginnen er daarom zelf niet over. Of een kind zal doen alsof het er niet mee bezig is. Een ouder denkt er soms goed aan te doen kinderen niet te belasten met iets waarvan ze denken dat het niet voor ze speelt. Op die manier houden zij elkaar goed bedoeld voor de gek. Wel erover praten dus!

Laat merken dat kinderen vragen mogen stellen en zorgen mogen uiten. Probeer dan in
concrete taal, die past bij het kind, eerlijk op die vragen antwoord te geven.

Wanneer je het antwoord niet weet, hoef je niet te doen alsof. Wel is het fijn om iets toe te voegen als: dat weet ik niet, maar gelukkig zijn er knappe dokters die hard werken om dit uit te zoeken. Check altijd of je uitleg is begrepen. Soms denk je dat je het prima hebt uitgelegd, maar zijn je woorden anders begrepen dan ze bedoeld waren. Probeer op een speelse manier, zonder te gaan ‘overhoren’, uit te vinden wat je kind begrepen heeft.

Nu kinderen niet naar school gaan, is dit niet aan de orde. Maar wanneer dit weer mogelijk wordt, zou kunnen dat er weer grote bijeenkomsten komen van klassen of de hele school.
Bedenk dan dat wanneer jonge kinderen worden voorgelicht in groepsverband, de kans groot is dat zij niet precies begrijpen wat er wordt gezegd, maar wel aan alles merken dat er ‘iets’ aan de hand is, dat volwassenen erg ongerust maakt. Het effect van voorlichting is dan niet geruststellend, maar verhoogt juist de angst. Bespreek het individueel of in een klein groepje met hen.

Je kunt iets zeggen zoals: ‘Onze burgemeesters en ministers willen dat dit virus gauw weer weggaat. Daarom willen ze zorgen dat het virus niet te makkelijk van de een op de ander kan overspringen. Het beste is dat veel papa’s en mama’s een tijdje niet naar hun werk gaan, waar ze veel andere mensen zien en gaan kinderen een tijdje niet naar school.

Een kind heeft er recht op zich beschermd te voelen door volwassenen: hun ouders, hun leerkrachten, hun zusters en dokters, hun burgemeesters, hun ministers, hun koning, en, als zij geloven: hun God.

Nee. Juist kinderen die al wat angstig zijn, voelen heel goed aan dat volwassenen bezorgd zijn. Bevestig bij angstige kinderen dat er iets aan de hand is, waar we allemaal ongerust van worden. Maar benadruk dat zij erop kunnen vertrouwen dat de volwassenen (zie hierboven: van ouders tot de koning, cq. God) het gaan oplossen.

Jonge kinderen zien de wereld met zichzelf als middelpunt. Ze betrekken iets snel op zichzelf.
Een jong kind is gewend dat volwassenen boos of ernstig worden, wanneer zij stout zijn geweest. Soms werkt dat omgekeerd. Als volwassenen boos of ernstig zijn om iets anders, kunnen kinderen de fout maken te denken dat het hun schuld is.

Belangrijk om in gedachten te houden wanneer je kinderen uitleg geeft.

Er is geen precieze leeftijd te geven, omdat kinderen verschillen in de snelheid waarmee ze begripsvermogen en taal ontwikkelen.

Peuters en kleuters denken vaak magisch. Tussen ongeveer de leeftijden van vijf en zeven jaar ontwikkelen kinderen het vermogen tot logisch denken. Dan kan een rationele uitleg beter ‘landen’. Maar pas op! Door emoties als angst en boosheid kan dit logisch vermogen een stuk minder goed werken. Leg daarom eerlijk uit wat er speelt.